เมื่อท่านข้ามแม่น้ำเวฬุ (แม่น้ำที่กั้นจังหวัดจันทบุรีและจังหวัดตราด) เข้ามาในจังหวัดตราด สิ่งที่ท่านจะได้พบเห็นสิ่งหนึ่งตามบริเวณข้างทางหรือตามเกาะกลางถนนสุึขุมวิท ก็คือธงสีแดง แล้วมีรูปช้างสีขาวอยู่ตรงกลาง บางท่านอาจจะคิดไปว่าเป็นธงประจำจังหวัดตราด เพราะจังหวัดตราดมีเกาะช้าง ซึ่งท่านก็คิดเกือบถูก ธงประจำจังหวัดตราดจริงๆ แล้ว เป็นธงมีแถบพื้นสีน้ำเงินและสีแดง มีตราประจำจังหวัดอยู่ตรงกลาง ซึ่งตราประจำจังหวัดจะมีรูปเกาะช้าง รูปเรือใบ รูปโป๊ะ ตามรูปด้านล่าง
ธงสีแดงมีรูปช้างสีช้างสีขาวอยู่ตรงกลาง หรือเรียกว่า ธงช้าง เป็นธงชาติไทยสมัยรัชกาลที่ 5 ในตอนต้นที่บอกว่าเกือบถูก ก็เพราะธงช้างถูกนำมาใช้ปประดับตามสถานที่ต่างๆ ในจังหวัดตราดอยู่หลายแห่ง พูดได้ว่าถูกนำมาใช้กันมากว่าธงประจำจังหวัดตราดเสียอีก
สาเหตุที่ธงชาติถูกนำมาประดับตามสถานที่ต่างๆ นั้น พอจะเล่าที่มาพอคร่าวๆ ในสมัย ร.5 เป็นช่วงที่ประเทศฝรั่งเศสทำการล่าอาณานิคม โดยสามารถยึดครองประเทศเวียดนาม ลาว กัมพูชา ได้แล้ว ก็เข้ามามีทีท่าจะยึดครองประเทศไทยตามไปด้วย โดยใช้วีธีการบีบบังคับประเทศไทยให้ปฏิบัติตามเงื่อนไขต่างๆ และใช้กำลังทางทหาร จนในที่สุดฝ่ายไทยต้องส่งมอบจังหวัดตราด ให้เป็นของฝรั่งเศส
เมื่อวันที่ 30 ธ.ค.2447 เวลาเที่ยงวัน มีพิธีส่งมอบจังหวัดตราดให้เป็นของฝรั่งเศส ที่หน้าศาลากลางจังหวัดตราด ธงช้างถูกชักลงจากยอดเสา แล้วธงชาติของประเทศฝรั่งเศสถูกชักขึ้นแทนที่ จังหวัดตราดและชาวตราดซึ่งเป็นคนไทย จึงตกอยู่ใต้การปกครองของฝรั่งเศส
วันที่ 23 มี.ค.2449 จังหวัดตราดและชาวตราดได้กลับคืนเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของประเทศไทย โดยทางฝ่ายไทยต้องยอมเสียเมืองพระตะบอง เสียมราฐ ศรีโสภณ ไปแลกมา เนื่องจากจังหวัดตราดเป็นเมืองทางยุทธศาสตร์ และประชากรส่วนใหญ่เป็นคนไทย
ด้วยเหตุนี้วันที่ 23 มีนาคม ของทุกปี ชาวตราดจึงตั้งให้เป็นวันตราดรำลึก เพื่อรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของร.5 ที่ทำให้ชาวตราดได้กลับมาเป็นคนไทยอีกครั้ง และในระยะเวลาดังกล่าวก็จะมีการประดับธงช้างมากเป็นพิเศษ มีการจัดงานนิทรรศการ มหรสพ
